17 februari 2021
Wetten en plichten voor een monumenteigenaar
Bent u op de hoogte van de geldende wetten en plichten?
Als monumenteigenaar zijn er een aantal zaken waar u rekening mee dient houden bij onderhoud, een verbouwing en/of restauratie. In Nederland kennen we verschillende soorten monumenten: rijksmonumenten, provinciale monumenten, gemeentelijke monumenten en beschermde dorps- of stadsgezichten. Afhankelijk van het soort monument dat u bezit, heeft u te maken met verplichtingen, vergunningen en wetten. Aan welke eisen u moet voldoen is dus afhankelijk van de beschermde status van uw monument. Het is daarom belangrijk dat u hier van te voren goed onderzoek naar doet.
Vergunningen
Vanwege de beschermde status heeft u meestal een omgevingsvergunning nodig, zowel voor werkzaamheden binnen- als buitenhuis. Ook als het slechts om een kleine ingreep zoals schilderwerk. De gemeente verstrekt de vergunning en beoordeelt of de werkzaamheden die u wilt uitvoeren de monumentale waarden aantasten. Wij raden u dan ook aan om bij uw gemeente te informeren naar het bestemmingsplan als u plannen heeft.
In het bestemmingsplan staat namelijk beschreven wat er met de bebouwde en onbebouwde ruimte in uw gemeente mag gebeuren. Vaak wordt er ook een toelichting gegeven op hoe rekening is gehouden met cultuurhistorische waarden en monumenten. Zo zijn gemeenten verplicht om de bescherming van beschermde stads- en dorpsgezichten vast te leggen in het bestemmingsplan.
Verplichtingen
Bent u eigenaar van een rijksmonument dan heeft u volgens de Erfgoedwet een algemene onderhoudsplicht, ook bekend als de instandhoudingsplicht. U bent dus wettelijk verplicht om noodzakelijk onderhoud te (laten) verrichten voor het behoud van uw monument. Dit kan ook van toepassing zijn op provinciale en gemeentelijke monumenten. Indien dit het geval is, moet dit door de gemeente zijn vastgelegd met een bepaling in de gemeentelijke Erfgoedverordening.
Uiteraard houdt de gemeente toezicht op het al dan niet uitvoeren van werkzaamheden aan monumenten. Houdt u zich aan de onderhoudsplicht? Is er een vergunningsaanvraag/melding gedaan? Worden de werkzaamheden volgens de eisen uitgevoerd?
Houdt u zich niet aan de onderhoudsplicht dan hoort de gemeente u hierop aan te spreken en als het echt nodig is kunnen ze hier zelfs op handhaven. Valt uw monument buiten de monumentenwetgeving, dan zijn er nog andere manieren waarop de gemeente kan en mag optreden tegen verval/verwaarlozing. Dat kan bijvoorbeeld als er sprake is van strijd met het Bouwbesluit, ernstige strijd met criteria uit de welstandsnota of via de woningwet. Ook bestaat de mogelijkheid om verleende subsidies in te trekken.
Persoonlijk advies
Bent u monumenteigenaar en heeft u plannen voor onderhouds-, verbouwings- of restauratiewerkzaamheden aan uw monument, maar weet u niet precies welke stappen u het beste kunt nemen? Cauwenborgh helpt u graag op weg. Neem contact met ons op.
Meer weten? Bekijk ook de website monumenten.nl of cultureelerfgoed.nl .